طراحی رابط و تجربه کاربری چطور متولد شد؟
وقتی کلمه «طراحی» رو می‌شنویم، اولین چیزی که به یادش می‌افتیم نقاشی یا هنره! اما واقعیت اینه که طراحی خیلی فراتر از این چیزهاست و قدمت تاریخی داره؛
مثلا، یونانی‌های باستان صندلی‌های سالن تئاتر رو طوری طراحی می‌کردن که تماشاچی‌ها ساعت‌ها بدون خستگی نمایش رو تماشا کنن. این یعنی فکر کردن به «راحتی و آسایش مخاطب!»
چند قرن بعد، در دهه ۱۹۶۰، والت دیزنی با ساختن پارک‌های تفریحی خودش مفهوم تازه‌ای به طراحی داد. همه‌چیز، از مسیرها و تابلوها، طوری طراحی شده بودن که بازدیدکننده‌ها یک تجربه جذاب و فراموش‌نشدنی داشته باشن. این دقیقا همون چیزی بود که بعدها به شکل تخصصی‌تر به اسم تجربه کاربری (UX) شناخته شد.
یا چند سال پیش که ساعت‌های هوشمند برای اولین‌بار طراحی شدن، چون خوندن اعداد انگلیسی سخت بود و ظاهر جذابی نداشتن، مردم ترجیح می‌دادن ساعت‌های عقربه‌ای بخرن. اما با طراحی رابط کاربری (UI) جذاب و ساده، ساعت‌های هوشمند امروز به یکی از محبوب‌ترین وسایل دیجیتالی تبدیل شدن!
طراحی رابط و تجربه کاربری (UI / UX) دقیقا چیه؟
خب احتمالا براتون سوال شده که بدونین اصلا UI / UX چی هست؟ و چه فرقی باهم دارن؟
طراحی رابط کاربری (UI)
تا حالا شده وارد یه اپلیکیشن یا سایت بشی و همون لحظه اول از ظاهرش خوشت بیاد یا برعکس، حس کنی خیلی شلوغ و گیج‌کننده‌ست؟ این دقیقا همون جاییه که طراحی رابط کاربری یا همون UI نقش خودش رو نشون می‌ده.
UI یعنی هر چیزی که روی صفحه نمایش می‌بینی: رنگ‌ها، فونت‌ها، دکمه‌ها، آیکون‌ها، فاصله بین بخش‌ها و حتی تصاویری که می‌بینی. همه اینا کنار هم باعث می‌شن یک سایت یا اپلیکیشن زیبا، مرتب و قابل استفاده به نظر بیاد.
در واقع رابط کاربری (UI)، همون واسط گرافیکی هست، که تو از طریقش با محصول در تماس هستی. یه جورایی مثل لباس و ظاهر آدم‌هاست!
طراحی تجربه کاربری (UX)
حتما اون ضرب‌المثل معروف رو شنیدین که می‌گه: همیشه نمی‌شه از روی ظاهر قضاوت کرد! خب، همین نکته دقیقا به تجربه کاربری (UX) هم ربط داره؛
تجربه کاربری (UX) همون حسیه که موقع کار کردن با یه وب‌سایت یا اپلیکیشن داری؛
یعنی چی؟ یعنی حتی اگه ظاهر (UI) یک وب‌سایت خیلی قشنگ باشه، ولی کار کردن باهاش سخت باشه، اونوقت تجربه کاربر با وب‌سایت، دیگه خوب نیست و همین باعث می‌شه تا دلسرد بشه!
طراحی تجربه کاربری روی همین بخش تمرکز داره:
- اینکه کاربر چطوری توی سایت حرکت می‌کنه.
- کجا راحت کلیک می‌کنه و کجا گیج می‌شه.
- کدوم دکمه سر جاشه و کدوم باید جابه‌جا بشه.
- یا حتی اینکه کاربر بعد از استفاده چه حسی پیدا می‌کنه.
به زبون ساده‌تر، UX یه جورایی نقشه راه و معماری پشت پرده‌ست که باعث می‌شه استفاده از یه محصول برات ساده، لذت‌بخش و بدون دردسر باشه!
اگه بخوایم از تفاوت بین UI/UX یک مثال ملموس‌تر بزنیم:
یه آسانسور رو در نظر بگیرین، تو یک آسانسور، دکمه‌ها چه شکلی هستن؟ شماره‌های طبقات چقدر خوانا هستن؟ رنگ و طراحی داخل آسانسور چقدر مناسبه؟ به کل این بخش می‌گیم: رابط کاربری (UI)
اما تو بخش بعدی این مهمه که، آیا پیدا کردن طبقه‌ای که می‌خوای بری، برات آسونه؟
آیا دکمه‌ها درست می‌کنن و آسانسور تو رو به طبقه درستی می‌بره؟ آیا مدت زمان جابه‌جایی آسانسور کوتاهه یا غیر طبیعی به‌نظر میاد؟
به کل این بخش هم که مربوط می‌شه تجربه و حس شما در زمان استفاده از آسانسور می‌گیم: تجربه کاربری (UX)؛
چرا UI/UX انقدر اهمیت داره؟
١. کاربرها زود خسته می‌شن!
یه قانون معروف تو دنیای طراحی می‌گه: هر دیزاینر فقط ۳ ثانیه فرصت داره تا توجه کاربر رو جلب کنه! این۳ ثانیه کوتاه، نشون می‌ده که طراحی خوب چقدر مهمه؛
چون اگر سایت یا اپلیکیشن پیچیده، شلوغ یا گیج‌کننده باشه، کاربر بدون معطلی صفحه رو ترک می‌کنه. حتی اگه ظاهر سایت زیبا باشه، ولی تجربه کاربری بد باشه و کاربر نتونه به راحتی از امکانات استفاده کنه، قطعا رضایتش جلب نمی‌شه!
٢. تجربه خوب = رضایت بیشتر
آمارها نشون می‌ده هر چقدر مسیر کاربر برای رسیدن به هدفش ساده‌تر باشه، احتمال اینکه دوباره از محصول شما استفاده کنه و به وب‌سایت یا اپلیکیشن‌تون برگرده، خیلی بیشتره. تجربه کاربری خوب یعنی کاربر راحت، سریع و بدون سردرگمی به مقصدش می‌رسه و حس رضایت پیدا می‌کنه!
٣. تجربه خوب = موفقیت و کسب درآمد بیشتر
کسب‌وکارهای موفق دنیا روی شناسایی «نقاط درد» کاربر و مسیرهای پیچیده که باعث سردرگمی می‌شن تمرکز می‌کنن. وقتی این مشکلات حل می‌شن، تجربه کاربری بهبود پیدا می‌کنه و کاربران راحت‌تر به محصول دسترسی پیدا می‌کنن.
شرکت‌هایی مثل دیجی‌کالا یا علی‌بابا با تمرکز روی بهبود رابط کاربری و تجربه کاربری وب‌سایت‌هاشون تونستن رضایت کاربران رو بالا ببرن و حتی فروش خودشون رو افزایش بدن!
تو دنیای پر هیاهوی، طراحی رابط کاربری و تجربه کاربری، مهم‌ترین چیزی که باید یاد بگیریم همدلی کردن با مخاطبه! ما باید گوش شنوایی برای شنیدن نیازها، احساسات خوب و بد کاربر داشته باشیم و به طور مداوم در حال این باشیم که محصولات و خدمات خودمون رو بهبود بدیم!
پس اگه هیجان داری که بدونی چطور می‌تونی خالق یک محصول دیجیتال باشی و با مخاطب‌هات همدلی کنی، ما در کرو.کد.یل ۳ منتظرتیم!
